Baraza la Mitihani la Tanzania (NECTA)

Table of Contents

Baraza la Mitihani la Tanzania – NECTA ni taasisi ya serikali iliyoanzishwa kisheria mwaka 1973 kwa jukumu la kusimamia mitihani yote ya kitaifa Tanzania. Kabla ya hapo, mitihani yote ilikuwa chini ya Kitengo cha Mitaala na Mitihani cha Wizara ya Elimu, baada ya Tanzania Bara kujiondoa kwenye Baraza la Mitihani la Afrika Mashariki mwaka 1971. Baada ya kuanzishwa, NECTA ilichukua jukumu la mitihani, lakini masuala ya mitaala yaliendelea kushughulikiwa na Wizara ya Elimu na Chuo Kikuu cha Dar es Salaam hadi mwaka 1975 kilipoanzishwa chombo kingine huru cha mitaala kilichoitwa Institute of Curriculum Development (ICD) na baadaye kubadilishwa jina kuwa Tanzania Institute of Education (TIE) mwaka 1993.

Kati ya mwaka 1972 na 1976 wafanyakazi wa kwanza wa NECTA walianza kuajiriwa, akiwemo Bw. P. P. Gandye aliyeajiriwa mwaka 1972 na baadaye kuteuliwa kuwa Katibu Mtendaji mwaka 1994. Ajira ziliendelea hasa baada ya ofisi za NECTA kuhamia eneo la sasa Kijitonyama, karibu na Mwenge, kutoka makao makuu ya Wizara ya Elimu. Hivi sasa, taasisi hii ina wafanyakazi zaidi ya 350.

ovuti rasmi ya NECTA ni https://www.necta.go.tz

Kuanzishwa kwa NECTA

Baraza la Mitihani la Taifa (NECTA) liliundwa kwa Sheria ya Bunge Namba 21 ya mwaka 1973 likipewa jukumu la kusimamia mitihani na tathmini zote za kitaifa. Uamuzi huu ulifuatia hatua ya Tanzania Bara kujiondoa kwenye Baraza la Mitihani la Afrika Mashariki (EAEC) mwaka 1971 ili iweze kuendesha mitihani yake yenyewe. Zanzibar wao walijitoa EAEC mwaka 1970. Kabla ya hapo (1968–1971), wanafunzi wa Tanzania walifanya mitihani ya sekondari ya kigeni iliyoendeshwa kwa pamoja na East African Syndicate, na kabla ya hapo ilikuwa chini ya Cambridge Local Examinations Syndicate pekee. Mitihani iliyokuwa ikifanywa na Cambridge ilikuwa ni School Certificate na Higher School Certificate. Mitihani ya School Certificate ilianza kufanywa na wanafunzi wa Kiafrika mwaka 1947 na Higher School Certificate mwaka 1960.

Dira

Kuwa kitovu bora cha tathmini na uthibitisho wa elimu bora.

Dhamira

Kutoa huduma za tathmini za kielimu kwa haki, ufanisi na kwa weledi.

Kauli Mbiu

“Kukuhudumia bora zaidi popote ulipo – kuridhika kwako ndiyo furaha yetu!”

Majukumu Makuu ya NECTA

Kuandaa sera za mitihani kulingana na kanuni za elimu ya kujitegemea na sera za elimu na mafunzo.
Kusimamia mitihani yote ndani ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na kupanga vituo vya mitihani.
Kupokea na kuchambua mapendekezo au taarifa kutoka kwa watu au taasisi kuhusu sera za mitihani na kuyafanyia kazi kadiri inavyohitajika.
Kushirikiana na watu au taasisi nyingine kukuza mfumo bora wa mitihani nchini.
Kuendesha mitihani na kutoa vyeti, diploma na tuzo nyingine za baraza.
Kusimamia na kuratibu mitihani ya kigeni inayoendeshwa Tanzania.

Mamlaka na Majukumu Maalum

Kusimamia mali zote za baraza – zinazosogea na zisizosogea.
Kusimamia fedha na rasilimali nyingine za baraza.
Kutumia muhuri rasmi wa baraza kwa shughuli zake.
Kuajiri maafisa na watumishi muhimu wa baraza kulingana na sheria.
Kupitia na kurekebisha kanuni zinazohusu mitihani.
Kuthibitisha masomo yanayofaa kwa mitihani.
Kuteua kamati au bodi za wasahihishaji.
Kushirikiana au kufanya makubaliano na taasisi au mashirika mengine ndani na nje ya Tanzania kwa kutambua vyeti au matokeo yanayohusiana na mitihani yao.